Kleine huisdieren, vogels, konijnen, knaagdieren en reptielen. Dit staat op het visitekaartje dat ik dinsdag 9 maart in de wachtruimte van VOC dierenarts Tom Verbeek meeneem. Tom is een van de weinige dierenartsen in de omgeving die zich ook specialiseerde in de verzorging en behandeling van vogels. Een toevalstreffer voor het VOC (opvangcentrum voor vogels en wilde dieren Neteland)!
Om 11.30 u spreek ik met verantwoordelijke Stien af om de dieren op te halen op het VOC en deze met de Dierenambulance VOC Neteland over te brengen naar Dierenartsencentrum Trigenio in Nijlen. Ik rijd mee als sidekick: bakken in- en uitladen, foto’s maken, kijken, luisteren, diagnose en behandeling noteren. Het verslag is voor het VOC’ke (ledenblad VOC).
11.45 u
Vijf dieren in nood wachten op verzorging in de wachtzaal: een kerkuil, een zwarte specht, een meerkoet en twee egels. Ik schrijf nummer, datum van vondst, gewicht en vindplaats in mijn boekje. De zwarte specht maakt zo’n lawaai dat Stien beslist hem buiten verder te laten roffelen tegen het harde plastiek van zijn bak. Aan het lange en luide machinegeweersalvo te horen, gok ik op een mannetje. Wanneer deze grootste der spechten zijn hol uithakt in een oude beuk is het geroffel, dat bij een mannetje langer duurt dan bij het vrouwtje (tot 3 seconden), op 2 tot 4 kilometer hoorbaar.
12.00 u
Tom begroet ons in zijn kabinet.
Kerkuil, nummer 385: Breuk aan linkerschouder, rechteroog beschadigd. Vloog hij ergens tegenaan of werd hij in de vlucht gevat door een auto? Een röntgenfoto schept duidelijkheid. Ernstige breuk. Herstel onmogelijk. Het lijkt hard, maar een vogel die niet kan vliegen, help je best door het dier te laten inslapen. Als het al niet opgepeuzeld wordt, sterft het van de honger. Tom vertelt dat mensen in zo’n geval vaak vragen om het dier alsnog te redden, bij voorbeeld door een vleugel te amputeren. Tom is vastbesloten: Een wilde vogel moet kunnen vliegen. Stien en ik zijn het volledig met hem eens.
Zwarte specht, nummer 371: Adult. Geheel rode kruin. Een mannetje, inderdaad. Deze forse vogel werd gevonden in een tuin te Noorderwijk. Op de röntgenfoto is te zien dat de coracoid gebroken is. De coracoid is een bot in het schoudergewricht van een vogel. Tom legt uit dat een mens 3 botten in zijn schouder heeft: de bovenarm, het schouderblad en het sleutelbeen. Vogels hebben een extra bot aan de schouder: het ravenbeksbeen of os coracoides. Bij vogels speelt het een belangrijke rol bij het vliegen. Behandeling: pijnstillers en rust. Drie weken verblijf in een kleine ruimte zodat hij zijn vleugels niet kan uitslaan. En dan? Vrijlaten!
Meerkoet, nummer 298: De meerkoet werd op 17 februari binnengebracht op het VOC. Zijn poot is nog steeds gezwollen. Ook hij gaat onder de scanner. Diagnose: Een klein wonde aan zijn rechterpoot veroorzaakte een gewrichtsinfectie aan het bot. Gevolg: artritis. Behandeling: metacam (ontzwellen) en tweemaal daags 50 milligram clindamycine (antibioticum). Het gewricht zal dikker blijven. Het dier blijft mechanisch manken, maar zal geen pijn meer lijden. Binnen twee weken kijkt Tom het dier opnieuw na. Bij een gunstig resultaat wacht hem de vrijheid.
Egels, nummer 58 en 264: De volwassen egels wegen meer dan 1 kilogram en zijn voldoende aangesterkt om uit te zetten in de vrije natuur. De oude wonden aan de kop en op het lichaam worden onder narcose proper gemaakt. Om beurten gaan de egels in de narcose-emmer. Dit is een kleine emmer met in het deksel een plastic buis om verdoving toe te dienen. Nadien krijgen de egels een zuurstofmasker op. De dierenartsassistente verwijdert de korsten van de wonden en ontsmet ze met een spray. De wonden kunnen nu goed helen. Behandeling: twee dagen metacam (pijnstillend en ontstekingsremmend) en een week duphamox (antibioticum).
13.30 u
Met een volgeladen dierenambulance rijden we terug naar het VOC. Oproep van verantwoordelijke Celeste via de speaker: Op het militair domein Grobbendonk is een gewonde ree gevonden. Of we die kunnen ophalen? Militairen vonden het dier en verwittigden snel het VOC. Het dier zat gekneld tussen de ijzeren poort en de draad van de omheining. In een poging om zich los te rukken, had het dier zich gekwetst. De schuwe ree lag nu uitgeput, angstig en gewond aan poten en kop op de grond. Stien legt er snel een deken overheen. De stress die reeën ervaren in de nabijheid van mensen is levensgevaarlijk. Ze tilt het dier samen met de militairen in de houten transportbak van de ambulance. Ondanks de snelle oproep en actie om de ree te redden, bleek het dier bij aankomst op het VOC gestorven.
Werken met wilde dieren, het blijft een uitdaging. Niet elk dier kan gered worden, maar elk dier dat je opnieuw vrijlaat, is een nieuwe kans voor de toekomst van het dier en van de diersoort. Op lange termijn is het een voorwaarde voor het voortbestaan van de wilde dieren en voor de instandhouding van het ecosysteem als geheel.
Bedankt VOC, bedankt Trigenio, bedankt vrijwilligers en bedankt de vele mensen voor het signaleren en binnenbrengen van wilde dieren in nood [tromgeroffel]!