Foto Bart Cabanier
De gierzwaluw (Apus apus) lijkt op een zwaluw, maar is er geen. Hij is eerder verwant aan de kolibrie. De gierzwaluw weegt 43 gram en heeft een spanwijdte van 40 centimeter. Hij vliegt aan 120 kilometer per uur en slaapt, eet en paart al vliegend. De hersenhelften zijn gescheiden, waardoor hij afwisselend met de ene en daarna met de andere hersenhelft slaapt.
Wie meer wil weten over deze fascinerende vogel, kan het boek ‘De gierzwaluw’ lezen van de Nederlandse stadsbioloog Remco Daalder. Hij won er de Jan Wolkersprijs, Beste natuurboek van 2014, mee. Het boek is een prachtig huldebetoon aan de slechts begrepen vogel.
Twee citaten uit het boek:
‘De gierzwaluw is een superspecialist. Hij eet alleen en uitsluitend vliegende insecten van een grootte die in zijn mond past. Daarvoor moet je snel zijn, heel snel. Snelheid is de essentie van de gierzwaluw, zoals grootte de essentie is van de blauwe vinvis. Snelheid bepaalt hoe de gierzwaluw eruitziet en hoe hij zich gedraagt. Een gierzwaluw is aerodynamisch optimaal ontworpen. Hij is één en al stroomlijn. Een sigaarvormig lichaam, een vorkstaart die bij hoge snelheden tot een punt gedraaid kan worden, lange smalle vleugels. De ogen liggen diep weggezonken zodat ze niet beschadigd worden als een gierzwaluw met hoge snelheid door een dichte insectenwolk schiet. Intern klopt het ook: een opvallend groot borstbeen voor de aanhechting van de loeisterke vliegspieren. Dit is geen Boeing 747, dit is een straaljager, een gevechtsvliegtuig.’ (p. 30)
‘Eigenlijk gaat alles in het leven van de gierzwaluw snel. Als je hun geluid, het ijzingwekkend hoge geschreeuw, opneemt en vertraagd afspeelt blijkt het te zijn opgebouwd uit allerlei losse noten en vibraties. Gierzwaluwen kunnen die waarschijnlijk heel goed onderscheiden. Wij horen alleen gekrijs. Wij leven te langzaam om gierzwaluwen echt te kunnen begrijpen.’ (p. 31)
De foto’s zijn genomen op 13 juni 2020 in Turnhout.
