tsjip

Opgepast! Overstekende kabouters. Prompt miste ik mijn dochter op de achterbank. Het was geen verlangen om haar meteen te zien. Het kamp waar ze aan deelnam zou haar meer deugd doen dan een wandeling in de Groote Peel in Nederlands Limburg. Het was een soort van ‘samenzweerdersgemis’. Indien die term niet zou bestaan, vind ik hem ter plekke uit.

We zouden allebei in de lach schieten. Zij, omdat ze de kabouters zo voor haar neus over de weg zag  marcheren (‘hey ho, hey ho, je krijgt het niet cadeau’). Ik, omdat ik door een verkeersbord aan de ingang van een Nationaal Park  geholpen werd in mijn overtuigingskracht mijn dochter van zeven (tot grote ergernis van haar oudere broer en zussen) zo lang mogelijk in de waan te laten dat kabouters geen verzinsel, maar werkelijkheid zijn.

Een wandeling zonder kinderen maakt plaats voor ander levend wild. Passeerden achtereenvolgens de revue: oranje zandoogje, gevlekte smalboktor, zwarttipsmalboktor, watersnuffel, bont zandoogje, vermiljoenhoutzwam, vingerhoedskruid, klein geaderd witje, roodborsttapuit (mannetje), roodborsttapuit (vrouwtje), buizerd, grote populierenhaan, glad beertje, sprinkhaan onbekend, zanglijster en rode wouw.

Lang stilstaan onderweg bleek onmogelijk wegens een record aantal muggen. Mocht iemand eraan twijfelen, muggen steken niet, ze bijten. Kortgebroekte wandelaars stapten al krabbend aan hun kuiten door de heide. Jong en oud sloeg wild om zich heen om elk bloot stukje van het lichaam te vrijwaren van de scherpe beten van de aanklampende muggen. Mensen pijnigden hierbij niet enkel zichzelf, maar namen van de gelegenheid gebruik hun dierbaren liefdevol af te kloppen bij het afweren van zulk grof geschut.

Betreden op eigen risico! ‘Wel of niet door de poort?’ vraag je je dan af. Neem je het risico aangevallen te worden door een bende wilde runderen in ruil voor een blik op een vogel of blijf je veilig op het pad? De angst voor een georkestreerde muggenaanval hield ons op het pad. De muggen baarden mij meer zorgen dan een op hol geslagen rund!

Ik begon een betoog over het toppunt van de menselijke kwetsbaarheid, dit keer tot lichte ergernis van mijn man. ‘Een mug klop je toch zo dood?’ zou nu ook mijn dochter zeggen. Ze hadden weer maar eens gelijk. Het verstand wint het altijd van de verbeelding, tenzij je een kabouter bent.

Op deze site vind je alle info over het Nationaal Park De Groote Peel.

Enkele van mijn boeken bewaar ik als archeologische vondsten. Voor mijn veertiende verjaardag kreeg ik de Geïllustreerde Wereldgeschiedenis van de Archeologie (Fasani, 1981) cadeau van mijn ouders. Het moet zijn dat ze toen al doorhadden dat ik het graag diep onder of ver boven de grond zoek.

Mijn fascinatie voor het oude begon bij het kapsel van Cleopatra. Soms heb je het geluk iemand tegen het lijf te lopen die zich zo vereenzelvigt met zijn of haar studieobject dat deze persoon zich na verloop van tijd als een levend fossiel voor je openbaart. Zo ontwaarde ik in 1986 in het kapsel van mijn leerkracht geschiedenis de van 51 tot 30 v.Chr. heersende koningin van Egypte. Als een vrouwelijke Howard Carter was mijn leerkracht bezeten door het Egypte van 1000 jaar eerder. Ze verleidde mij met haar passie tot de devotie van een jonge Egyptische god.

De toewijding ging zo ver dat ik mij tot doel stelde het graf van Toetanchamon te bezoeken op de leeftijd dat hij stierf. Aldus geschiedde. Op een dag stond ik als negentienjarige voor één keer niet onder of boven, maar aan de grond genageld in het Dal der Koningen in Egypte. In het museum van Caïro zocht ik het beroemde gouden gezichtsmasker. Ik had er zelfs een calvarietocht door de woestijn voor over om mijn god te aanschouwen. De gemummificeerde lag dan wel diep onder het zand, ik herkende zijn gouden trekken in de rode gloed van de opgaande zon op de top van de Sinaïberg.

Tot mijn verbazing herrees mijn liefde voor Toetanchamon als een feniks uit de as toen ik op zaterdag 4 juli deze kop las: ‘Dit is de Toetanchamon van de vogels’. Twintig jaar geleden nam een amateurfossielenjager, Maarten van Dinther, een stuk steen ter grootte van een pak speelkaarten mee uit Eben-Emael. In de kei bleken resten te zitten van een waadvogel die 66,7 miljoen jaar geleden in het gezelschap van de dinosaurussen rondliep langs de branding van de tropische ondiepe zee in het huidige Belgisch-Limburg: de Asteriornis maastrichtensis.

Paleontoloog John Jagt spreekt over een ontdekking die te vergelijken is met die van Howard Carter in 1922: ‘Dit illustreert de vroegste stadia van de evolutie van de moderne vogel. Een nieuwlichter dus. Wat deze vogel modern maakt is een bek zonder tanden en een schedel uit één stuk. In Cambridge doopten wetenschappers het dier tot Wonderchicken. Het wondere aan de schedel is dat de achterzijde typisch voor eend of gans is, terwijl de voorzijde typisch kip is. De vogel is een voorouder van de huidige kippen, eenden en ganzen.‘

Dagelijks passeer ik tijdens mijn wandeling een levenloze houtduif. Ik vond het dier onder een beuk in de graskant. De natuur deed haar werk. Na enkele maanden bleven enkel het skelet en de pluimen over. Ik bewaar de schedel in een eierdoos in mijn boekenkast. Het betreft een modern exemplaar: een bek zonder tanden en een schedel uit één stuk.

Een uitvergrote 3D-print van de Asteriornis maastrichtensis is vanaf 4 juli te bewonderen in het Natuurhistorisch Museum van Maastricht.